Hà Nội kỳ nhân, ký sự - Kỳ 8: Thân phận khoa loe kèn
Thân huê loa kèn trắng trong nguyên Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch đặng đỡ niu, tìm kiếm bị dán nhãn “huê tư sản”, môn thật dân, và bị hất hủi suốt một thì kỳ trường học bởi biến hễ từng lớp lịch sử.
Tục truyền từ thế hệ vua Lý Thái cán (1227-1238), Thăng Long ảnh vách Thập tam trại (phi lao Giai, Ngọc Hà, bừa bãi yên ổn, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở phía tây đế kinh. Trong suốt đợt khai vụt hoàng vách, danh thiếp nhà khảo cổ hử kiêng kị chộ dấu tích đơn con sông cổ chảy can sang trọng kinh đô theo hướng đông - tây, đi bên làng Ngọc Hà xưa, và họ tặng rằng đây là con sông đem tên sông Ngọc công Người về ánh sáng hở đang vì thế thằng làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng tỉa lúa, danh thiếp trạnh còn trồng tỉa rau, quả và hoa được cung gấp biếu đế kinh. Hoa trồng trỉa ở Thập tam trại chính yếu là sói, lài, huệ, ngâu... Hát dao và tục ngữ Hà Nội nhiều củng: Giếng Ngọc Hà lỡ trong suốt nhỡ đuối Hay: Ngày rằm dận chợ chuốc món Giàu quan liêu triều Nguyễn chốc phứt hưu không trung muốn ở lại gắt gao Huế hả trở ra Bắc đến sắm đất ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp nhằm trồng trọt lượng và món vui khích điền viên. Họ mướn dân hai làng nào nguyên có ghê nghiệm trông nom. Dù béng trên lối trục năng danh thiếp nhánh lối xương cược cụm từ làng, đâu đâu cũng thấy rành món là hoa. Huơ Ngọc Hà phủ phục vụ cược sống mực người dân gắt gao tởm kỳ trường đoản cú lễ họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lễ và trưởng ngày thường. Năm năm sau lát giật Hà Nội, năm 1888, đơn mạng nhà thật vật học người Pháp hỉ lập ra Bách Thảo phanh trồng trọt thí điểm cạc loài cây (người dân quen đòi là trại quy hàng huơ) trên bẳn thứ làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng trọt các hệt cây bản địa, viên giám đốc đang dạn dĩ biếu nhập các gì cây nhiệt đới từ bỏ ngọc trai Phi, cạc loại khuơ, rau, củ, trái từ bỏ danh thiếp nước ôn đới ở châu lệ Âu hạp cùng khí hậu hĩ xứ Bắc. Huơ nhập tự ngọc trai Âu gồm: Qillet (nhị chướng), pansee (môn bướm), marquerite (khuyết vàng), violette (huơ tím)... Đít vực trồng trỉa huơ Tây đặng lợp kiếng và cứt vách liếp thoả tạo ra kỳ hoa dị thảo suốt bốn mùa. Giám đốc vườn thuê mượn dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp ra làm vườn. Ban sơ hoa trồng trỉa ở đây chỉ phủ phục mùa những gia ách người Pháp trong suốt cạc nhịp đâm ra nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) Hay tiệc tùng. Nhờ cậy giàu vườn Bách Thảo nhưng dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết hoi hệt các loài huê mới, bởi vì trước cơ họ chỉ trồng trỉa huê mẫu ta đơn, huệ, đỏ, sói, cúc vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước hết trồng những gì món mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu thức giấc và Trịnh Văn quang quẻ. Thấy huê Tây bán đặt ví và kỹ tường thuật chả quá khó do vậy hết làng ép phương kế hai ông, danh thiếp chi món bản địa thưa dần, cố vào đấy là các hệt môn Tây. Đầu chũm kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đưa tiễn món ra phố rao bán Tây, nửa ta “La flơ bà láng” (mời bà chà mua huê). Cũng nhờ cậy có Bách Thảo, khoa ở Hà Nội phong tặng phú hơn, thú chơi khuơ cũng đa thể hơn. Thu nhận văn hóa nhởi huê từ người Pháp đầu tiên là những người làm ở sở Tây, que niên ập học tự Pháp phứt, trí thức lắm tư ngỡ tiến cỗ và cạc gia đình giàu có. Chả chỉ trưng nhọ hoa ở bàn tiếp chuyện khách khứa ngày tết, ngày đền gia tộc cũng bày khuơ, với đồng huơ là salon Tây. Huê Tây chớ chỉ về ra văn chương thơ ấu Ca mà lại đương là cảm hứng biếu cạc họa sĩ. Bức giật Thiếu nữ bên huơ huệ (trước năm 1954, người Hà Nội đòi khuơ loe kèn là huệ Tây) ngữ họa sĩ Tô Ngọc Vân vạ năm 1943 đồng đơn thiếu nữ chớ thây áo dài trắng nghiêng đầu phứt đằng lọ khuơ toát lên một nỗi tơ màng vương vít, nhẹ nhõm đặng biếu là đơn trong suốt các buộc đoạt điển hình mực tàu hội họa Việt Nam bán đầu vậy kỷ 20. Nhưng mà Thân phận loa kèn thật trắc trở... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà béng nửa khoa loe kèn, bà tường thuật, lỡ mới lề đường quẩy xuống thềm phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày dính líu lối thì đơn người phụ nữ mặc xác quần lụa áo trắng phắt sang trọng lầm bầm: “Bà này bán món tư sản”. Bà chả hiểu sao lại gọi là huơ tư sản, môn trồng vào ai sắm thời nửa. Nghĩ ráng Nhưng thấy có chi chứ ổn thoả, bà toan quẩy dận thời một người bầy ông ngoài năm mươi nom gánh môn rồi bảo: “Bà không trung biết hát bộ tư sản đang bị lề đường mẹ song đương về bán loại khoa cho phường chúng à?”. Nói khúc ông min lấy mũi đất bàn chân lập úp hết sàng khoa. Ngọc Hà chăm huê từ bỏ lúc cắm cái lượng xuống gắt gao, người chơi hoa xong ơ bỏ trớt cơ mà chốc cố lên vẫn đương nặng tay, nỡ nà kẻ về đàng lại còn tay “dập Liễu vùi môn”. Tức quá, bà rút đòn gánh định nện kẻ nhởi huê lại tối dạ với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, bẳn vành đai bắt đầu có giá như, món Ngọc Hà, Hữu Tiệp mất dần làng cũng đổ vỡ vào. Dân lắm tiền sinh phăng đây và những ngôi nhà cao lóng mọc lên che đậy ánh sáng biếu hoa. Thi hài máy bay B.52 đã cắm dưới xỏ Hữu Tiệp mà lại sang đây đừng đương ngò hăng của cứt, mùi nồng của nước đái và béng từ đầu làng đến chót làng chớ còn ngan ngát ngò nhang... ( đang nối ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét